باغ شیشه ای یا تراریوم محیطی است برای پرورش و نگهداری گیاهان و به عبارت دیگر، محیطی برای ایجاد یک ریز اقلیم با رطوبت بالا برای گیاهانی که اکثر آنها بومی جنگل های مرطوب جنوب و مرکز آمریکا و جنوب شرقی آسیا و افریقا هستند و عملا نیز با یکدیگر سازگاری دارند و در یک ظرف سربسته رشد می کنند. در این مقاله آموزشی به آموزش ساخت تراریوم خواهیم پرداخت.
آموزش ساخت تراریوم
وقتی گیاه رطوبت را از طریق سطح برگ هایش از دست می دهد، رطوبت روی دیواره شیشه دربسته تجمع می یابد و به شکل آب درآمده، مجددا به کف ظرف برمی گردد. این چرخه پایدار باران (Cycle Rain) درون ظرف، شرایط مناسبی برای رشد کامل و سالم گیاه فراهم می کند.
این محیط با توجه به ویژگی های یک گلخانه طراحی شده است که فضای مرطوب و مطلوبی برای رشد گیاه فراهم می کند و با توجه به ابعاد آن، امکان قراردادن انواع و اقسام گل ها و گیاهان را در اندازه های کوچک و بزرگ در کنار هم را به جود می آورد.
جالب این است که در این محیط محدود، رطوبت در یک چرخه حفظ می شود، از این رو به توجه بسیار کمی نیاز دارد.
بیش از یکصد و پنجاه سال پیش این ظروف برای رشد و جابه جایی گیاهان مورد استفاده قرار می گرفتند و امروز نیز خیلی از باغبان ها، خزانه داران و پرورش دهندگان گیاه از این ظروف برای کشت گیاهان استفاده می کنند که بیشتر هم جنبه تزئینی دارد.
پرورش و نگهداری گل و گیاه در تراریوم
پرورش و نگهداری گل و گیاه در این فضا نه تنها به منظور ایجاد یک محیط زیبا صورت می گیرد، بلکه دارای فواید عملی و علمی نیز هست. در باغ شیشه ای می توان برای سبز کردن بذر گیاهان مختلف مثل سبزیجات استفاده کرد، به این صورت که در داخل محفظه شیشه ای قطعه ای کاغذ از نوع کاغذهای خشک کن و یا تکه ای مقوا از نوع پوشه غیرروغنی که می تواند رطوبت را در خود نگه دارد قرار داد.
و سپس با افزودن مقداری آب، بذر مورد نظر را روی آن کاشت. پس از آن، ظرف در واقع محیط مناسب و مساعدی جهت رشد گیاه دلخواه فراهم می آورد و باید ظرف آن در حالی که در آن بسته است در محلی گرم و نسبتا روشن قرار داد و پس از جوانه زدن بذرها، گیاه را باید به محل اصلی انتقال داد.
از تراریوم می توان برای پرورش انواع گیاهانی که در محیط طبیعی منازل امکان نگهداری از آن ها وجود ندارد بهره گرفت. از طرفی، فراهم آوری باغ شیشه ای شیوه مناسبی برای آموزش دادن رشد گیاهان و نحوه اثر گذاری متقابل بین گیاه و محیط، به دانش آموزان و کودکان است.
استفاده از تراریوم به جای یک دسته گل که اصولا مردم در مناسبت های مختلف به عنوان هدیه به همدیگر می دهند جایگزین خوبی است، زیرا از یک طرف بسیار زیباست و طراحی جذاب آن می تواند چشمگیر باشد و از طرف دیگر، ماندگاری و دوام بیشتری خواهد داشت.
ظرف مناسب تراریوم
به طور کلی ظرف مورد استفاده جهت محیط باغ شیشه ای دو نوع باز و بسته است و اصولا مواردی که می توان به آن اشاره داشت شامل آکواریوم، پارچ دهان گشاد، تنگ ماهی، شیشه بزرگ مربا و یا ظروف شیشه ای بدون استفاده در طرح و شکل های گوناگون است.
در یک تقسیم بندی ساده با توجه به شکل ظروف مورد مصرف، می توان آن ها را به سه گروه تقسیم کرد:
محفظه چهارگوش
جام ها و محفظه های دهان گشاد و ظروف گرد
بطری ها و ظرف هایی با دهانه تنگ
در نمونه های ظروف دهانه تنگ، کشت گیاهان به سختی انجام می گیرد، اما این شیشه ها دیگر نیازی به در پوش ندارند.
اندازه گیاه عامل مهمی برای انتخاب ظروف است: از سویی ظرف انتخابی باید اجازه نفوذ نور کافی به داخل جهت استفاده گیاه در فرایند فتوسنتز را بدهد. بنابراین شیشه ای مات یا رنگی گزینه های خوبی نخواهند بود.
در صورتی که تمایل داشتید شیشه های رنگی را به باغ شیشه ای اختصاص دهید، حداقل سعی کنید شیشه کم رنگ باشد و در ضمن از گیاهان سایه دوست استفاده شود. هرچند که در نهایت، با این شرایط و در چنین محیطی گیاهان جالبی رشد نخواهند کرد.
در انتخاب ظرف دقت کنید؟
دقت کنید که ظرف انتخابی: ترک، سوراخ یا خراشیدگی نداشته باشد و قبل از استفاده پاکیزه و استرلیزه شود که این امر با آب داغ یا مایع شوینده میسر می شود. اگر ظرف انتخابی شما دردار است، دقت کنید که در آن مانع ورود و خروج آب شود.
به طور کلی ظروف چهارگوش برای تراریوم عالی بوده، کاشت در آنها به دلیل سهولت کار بسیار مناسب است. این ظروف دهان گشادترین انواع ظرف برای تراریوم هستند که اندازه شان بر حسب سلیقه، نوع کار، فضا و اندازه گیاه متفاوت است. از طرفی وقتی این ظروف مانند تنگ ماهی، جام های دهان گشاد یا حباب های شیشه ای به تراریوم تبدیل می شوند، منظره جالبی به خود می گیرند. در واقع این گونه ظرف ها به دلیل داشتن یک انحنا در قسمت میانی جای کافی برای رشد گیاهان جوان دارند. استفاده از ظرف های دهان تنگ یا بطری های دارای فضای مناسب به دلیل سختی کاشت گیاه درون آن ها و معدود و محدود بودن گیاهان، همچنین تنگی محل ورود گیاه، به اندازه ظروف دهان گشاد مرسوم نیستند.
انتخاب گیاه
در تراریوم، انتخاب گیاه از اهمیت زیادی برخوردار است و گیاهانی که رشدشان سریع نیست بهترین انتخاب هستند. از سویی، در نظر گرفتن مواد غذایی و نیازهای گیاهی از جمله آب، نور و غیره، همینطور سازگاری گونه های انتخابی نباید فراموش شود. با این وصف انتخاب گیاهان با ارتفاع، شکل و رنگ متفاوت منظره زیبایی ایجاد می کند.
از جمله گیاهانی که می توان در باغ شیشه ای استفاده کرد عبارتند از: بگونیا، پرسیاوشان، دیفن باخیا، دراسنا، مازانتا، فیلودندرون، بنفشه های آفریقایی، برگ بیدی، سرخس نر، وفیکوس.
محیط تراریوم با توجه به ویژگی های یک گلخانه طراحی شده است که فضای مرطوب و مطلوبی برای رشد گیاه فراهم می کند و با توجه به ابعاد آن، امکان قراردادن انواع و اقسام گل ها و گیاهان را در اندازه های کوچک و بزرگ در کنار هم بوجود می آورد.
جهت مشاهده سرفصل های دوره آموزش طراحی فضای سبز وارد لینک شوید.
